ኢ.ህ.ኣ.ዴ.ግ. መተካእታ ሃይለማርያም ደሳለኝ፣ ነቲ ወጻኢ ሚንስተር ዝነበረ ስልጣን ዝወዳደር፣ ወርቅነህ ገበየሁ ክመርጹዮም ይብሃል ኣሎ። እቲ ዝምረጽ ሓዲሽ ቀዳማይ ሚንስተር፣ ነቲ ዝበዝሐ ህዝቢ ኦሮሞ 36%ን፤ ንህዝቢ ኣምሓራን 24%፣ ዘይውክል እንተድኣ ኮይኑ ግና፣ እቲ ካብ 2015 ዓ.ም.ፈ. ጀሚሩ ዝባራዕ ዘሎ ተቓውሞን መኸተን ህዝቢ ኣምሓራን ኦሮሞን፤ ኣብ ዝገደደ ጥርዙ ክበጽሕ እዩ እምበር ደው ክብልስ ከቶ ኣይክእልን እዩ። መኽንያቱ ድማ ብዙሓት መራሕቲ ኦሮሞን፣ ኣምሓራን ከም ብዓል እንድ-ኣድርጋቸው ጽገ መራሒ ጉንበት 7 ብውዲት ባዕዳውያን ክሳብ ሎሚ ኣብ ጽኑዕ ማእሰርቲ ስለዘለው እዮም።
ኣቶ ኣንድ-ኣድርጋቸው ጽጌ ኣቦ መንበር ሰልፊ ግንቦት 7፣ብዕለት 23 ኦክቶበር 2014 ዓ.ም.ፈ.ካብ መዓርፎ ነፈርቲ ሃገር የመን፣ ዓለምለኻዊ ሕጊ ብምጥሓስ፣ብውዲት መሃንድሳት ስለላ መርበብ ሞሳድ፣ እስራኤልን ሃገር እንግሊዝን ዝወጸ መደብ ዕዮ፣ ብወያኔ ተጨውዩ ክሳብ ሎሚ ኣብ ጽኑዕ ቤት ማእሰርቲ ወያኔ ይርከብ ኣሎ። ንሳቶም ካብ ቤት ማእሰርቲ ከይወጹ እምብኣር፣ ኣብ መላእ ኢትዮጵያ ፍትሓዊ ለውጢ ክመጽእ ዘይከኣል እዩ። መኽንያቱ ጠለባት እዚ ዝምክት ዘሎ መንእሰይ ክስማዕ እንተድኣ ኮይኑ፣ መራሕቲወያኔ ስልጣኖም ንህዝቢ ከረክቡ ኣለዎም። እንተዘይኮይኑ ግና፣እዚ ተላዒሉ ዘሎ መንእሰይ ደው ክብል ኣይክእልን እዩ። ወይከኣ ከምቲ ነቶም ሓርበኛታት ደቂ ግብጽን ቱኑዝያን ኣብ ሃገር ግብጽን ቱኒዝያን ብጥዪትን ማእሰርትን ዝተዀስተሩ፣እዞም ተቓወምቲ ኣምሓራን ኦሮሞን ድማ፣ወያኔ ብጥዪት ክዂስተሩውምን፣ ክኣስሩዎምን እንተዘይኮይኖም ዘይከኣል እዩ። እቲ መደብ ወያኔን ዓሰብቶም ጽዮናውያን ግና፣ ዋላ ትንፈር በጊዕ እያ ስለዝኾነ፣ኣብ ኢትዮጵያ ድማ መሰረታዊ ለውጢ ክመጽእ ኣዝዩ ኣጸጋሚ እዩ።
ኣብ ዝሓለፈ ቊሩብ ዓመታት፣ ብጥሪ 2011 ዓ.ም.ፈ. ኣብ ሃገር ቱኒዝያን፣ቀውዒ ዓረብ (Arab Springs) ዝብሃል መኸተ ተበጊሱ ነይሩ። እዝዩ ሰፊሕ ህዝባዊ ናዕቢ ከኣ ተላዕለ። እቲ ሽዑ እዋን ዝተበገሰ ህዝባዊ መኸተ ግና፣ ብሰንኪ ውዲት መሃንድሳት ጽዮናውያን፣ ብስለላን ኮለላን ስለዝተቆጻጸሩዎ ፈሺሉ። እቲ ንብረት ጽዮናውያን ዝነበረ፣ ፕረሲደንት ቱኒዝያ ብሓገዝ ጎይቶቱ፣ ካብ 80 ቢልዮን ዶላር ነንዘብ ህዝቢ ዘሚቱ፣ንዋሕስነት ህይወቱ ዝኸውን፣ ንባንክታት ጽዮናውያን ኣተሓላሊፉ። ኣብ ፍርዲ ከቀረበ ድማ፣ ብፍልይቲ ነፋሪት ኣህዲሞሞ። ጉዳይ ኢትዮጵያኸ ዝሓሸ ህዝባዊ ዓወትዶ ክረክብ እዩ ወይስ ከም መኸተ ደቂ ቱኒዝያን ግብጽን ክቕህም እዩ?
ኣብ ሃገር ትኑዝያ ብ2011 ዓ.ም.ፈ. ተበጊሱ ዝነበረ ህዝባዊ መኸተ፣ ብሰንኪ መሃንድሳት ጽዮናውያን በርዒኑ።
 |
ኣብ ሃገር ግብጺ ብ2011 ዓ.ም.ፈ. ተበጊሱ ዝነበረ ህዝባዊ መኸተ ብኢድ ምትእትታው ጽዮናውያን ፈሺሉ።
ብኣሽሓት ዝቑጸሩ ህዝቢ ዝበልዐ፣ ብ”ዓረባዊ ቀውዒ” (Arab Spring) ሰውራዊ ህዝባዊ ምልዕዓል ብወተሃደራዊ ሓይሊ ቅሂሙ። ኣብ ግብጺ ዝነበረ ልኡኽ መላኺ መባራክ ህዝባዊ ፍርዲ ከይረኸበ ካብ 70 ቢልዮን ንላዕሊ ገንዘብ ህዝቢ ለኪሙ ኣብ ዝበለጸ ሆስፒታልን ክንክን ተሓድሶ ዝገብረሉ ቪላ ድማ ተውሲዱ። እቲ ኣብታ ዋና ከተማ ግብጺ ዝርከብ፣”ሜዳ ሓርነት” ዝብሃል ሰላማዊ ሰልፊ ዝግበረሉ ዝነበረ ቦታ፣ መደበር ታንክታት ጥራይ ኮይኑ ኣሎ። ኣብ ግብጺ ብህዝቢ ዝተመርጸ ፕረሲደንት ሞርሲ ድማ ንሞት ተፈሪዱ ገና ኣብ ቤት ማእሰርቲ ይርከብ ኣሎ። እቲ ልኡኽ እስራአል ኣሜሪካን ጀነራል ሲሲ ግና ንህዝቢ ብወተሃደራዊ መግዛእቲ ይገዝኦ ኣሎ።
እቲ ብህዝቢ ዝተመርጸ ፕረሲደንት ሞሓመድ ሞርሲ ኣል ኣያት (Mohamed Morsi El Ayat ከይተኣስረ ከሎ።
እቲ ብህዝቢ ዝተመርጸ ፕረሲደንት ሞሓመድ ሞርሲ ኣል ኣያት (Mohamed Morsi El Ayat)፣ ደረጃ ትምህርቱ፣ ኣብ ዩኒቬርሲዪ ካይሮ ድሕሪ ምምራቑ፣ኣብ ዩኒቨርሲቲ ደቡብ ካሊፎርንያ ከኣ ቀጺሉ ብኢጂነር ተመሪቑ። ካብ 30 ሰነ 2012 ክሳብ 3 ሓምለ 2013 ዓ.ም.ፈ.፣ ንሓደ ዓመትን ወርሕን ኣብ ስልጣን ድሕሪ ምጽናሕ፣ በዚ ሎሚ ልኡኽ እስራኤል፣ ጀነራል ዓብደል ፋታሕ ኣል- ሲሲ ስጒምቲ ዕልዋ መንግስቲ ተወሲዱሉ፣ ተኣሲሩ። ገና ኣብ ቤት ማእሰርቲ ግብጺ ዝርከብ፣ ግንከኣ ብተወሳኺ 83.000 ፓውንድ ብገንዘብ መቕጻዕቲ ንወተሃደራዊ መንግስቲ ግብጺ ንክኸፍል ተወሲኑሉ ኣሎ። ጀነራል ዓብደል ፋታሕ ኣል- ሲሲ ወላዲቱ እስራኤላዊት ስልዝኾነት፣ መንግስቲ ናታንያሁ ብስጒምትታት ጀነራል ዓብደል ፋታሕ ኣል- ሲሲ ሕጉስ እዩ።
እቲ ብህዝቢ ዝተመርጸ መበል 5ይ ፕረሲደንት ሞሓመድ ሞርሲ ኣል ኣያት (Mohamed Morsi El Ayat ኣብ ቤት ማእሰርቲ።
ኣብ ኢትዮጵያ ዝኸይድ ዘሎ መኸተ ህዝ ቢኸ፣ ብንቕሓት እንተድኣ ተኻታቲልናዮ፣ ካብ ግብጽን ካብ ቱኒዝያን ኣይክፍለን እዩ። ፖሊቲካውያን ከምዝብሉዎ፣ ግዝያዊ ወተሃደራዊ መንግስቲ ኣብ ኢትዮጵያ ዘይተርፍ እዩ።
መኽንያቱ ሰልፊ ኢ.ህ.ኣ.ዴ.ግ. ነዘን 27 ዓመታት ብፍላይ በቲ መደብ ዕዮ መንግስቲ ኣሜሪካ፣ ማለት ብመሪሒነት ጎድ ፋዘር ሄርማን ኮሀን እዩ ክጉዓዝ ጸኒሑምበር ብድልየት ህዝቢ ኢትዮጵያስ ከቶ ኣይኮነን። ኣባላት ፖሊት ቢሮ ወያኔ ድማ ትካል መንግስቲ እንግሊዝን ኣሜሪካን ስለዝኾኑ፣ኣብ ኢትዮጵያን ኤርትራን መሰረታዊ ለውጢ ከምጽኡ ኣይፍቀደሎምን እዩ። እንተፈቲኖም ድማ ክቕንጸሉ እዮም።
እቲ ኩሉ ብፍላይ ኣብ ኤርትራን ኣብ ኢትዮጵያን ሶማልን ብሓፈሻ ድማ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ዝኸይድ ዘሎ ጂኦ ስትራተጂካዊ ወፍሪ፣ኣብ ኢድ መንግስቲ ኣሜሪካን እንግሊዝን፣ እስራኤልን ስለዝኾነ፣ ንሰን ዘይደልዪኦ ለውጢ ክመጽእ ኣይፈቕዳን እየን። መራሕቲ ወያኔ እንተለቢሞም ግና እቲ ጉዳይ ብመጠኑ ክፍታሕ ይኽእል እዩ። ሳዕብቬኑ ግና ህይወቶም ክስእኑ እዮም። ንህዝቢ ዝሓስብ ሓርበኛ ግና መስዋእቲ ክኸፍል ሃገራዊ ሓላፍነቱ እዩ። ኣብ እንዳ ወያኔን ሻዕብያን ግና እዚ መድረኽ እዚ ቀደም ኣብ ሜዳ ከለዉ ሓሊፉ እዩ።
![]()
ስለዚ፣ እዚ ኣብ ኢትዮጵያ ዝልዓል ዘሎ ህዝባዊ ናዕቢ’ውን እንተኾይኑ፣ ብውዲት እዞም ዓበይቲ መንግስታት ይስርሓሉ ከምዘሎ ኣየጠራጥርን እዩ። እወ፣ ብወተሃደራዊ ሓይሊ ገሮም ብቐሊሉ ደው ከብሉዎ ክፍትኑ እዮም። ብዙሕ ደም ግና ኣብ ኢትዮጵያ ክፈስስ እዩ። ንዕኦም ግን ህዝቢ ኢትዮጵያ እንተውሓደን እንተጎደለን ድልየቶም ስለዝኾነ ኣይግድሶምን እዩ። ንህዝቢ ኢትዮጵያን ኤርትራን ትግራይን ግና ኣምላኽ ይሓግዞ።
ስለዚ፣ እዚ ኣብ ኢትዮጵያ ዝልዓል ዘሎ ህዝባዊ ናዕቢ’ውን እንተኾይኑ፣ ብውዲት እዞም ዓበይቲ መንግስታት ይስርሓሉ ከምዘሎ ኣየጠራጥርን እዩ። እወ፣ ብወተሃደራዊ ሓይሊ ገሮም ብቐሊሉ ደው ከብሉዎ ክፍትኑ እዮም። ብዙሕ ደም ግና ኣብ ኢትዮጵያ ክፈስስ እዩ። ንዕኦም ግን ህዝቢ ኢትዮጵያ እንተውሓደን እንተጎደለን ድልየቶም ስለዝኾነ ኣይግድሶምን እዩ። ንህዝቢ ኢትዮጵያን ኤርትራን ትግራይን ግና ኣምላኽ ይሓግዞ።
እቲ ብሕርበኛታትን፣ ጀጋኑን ክካየድ ዝጸንሐ ሓቀኛ ሰውራ ዛጊት ብመሃንድሳት ጽዮናውያን ተጨውዩ እዩ። መተካእታኡ ድማ ሃገረ ኣስላም ዝብል ግብረሽበራዊ ተሮሪዝም ምሂዞም። ንሱ ብድማ ኣብ ሃገራት ኣዕራብ ክካየድ ንዕዘቦ ኣሎን። ስለዚ ጽዮናውያን ኮነ ኢሎም ብመደብ፣ግብረሽበራዊ ወፍሪ ብስም ሃገረ ኣስላም ኢሲስ= ISIS ኣስላማዊ ኣኽራሪ ውድብ ኣብ መላእ ሃገራት ኣዕራብን ኣፍጋኒስታንን ፓኪስታንን ኣዋፊሮሞም ኣለው። ስለዚ ኣብ ኢትዮጵያን ኤርትራን ሱዳን ጥራይ ብሕጂ ከየዋፍሩ ዘስግእ እዩ። ኣብከምዚ ኩነታትሓቀኛ ሰውራ ሎሚ ከተግብሮ እየ ኢልካ ምብጋስ፣ ብዙሕ ቆራጽነትን ጥበብን ዘድልዮ ኣዝዩ ከቢድ ፕሮጀክት እዩ፣ ግንከኣ እቲ ፍታሕ ንሱ ጥራይ እዩ። |
 |